اختلال جنسی زنان (WSD) عمدتا به مقوله‌ی بی‌اختیاری ادراری (UI) در آنها مربوط می‌شود. زنانی با مشکل UI و هم‌چنین کسانی که در شاخص عملکرد جنسی زنانه (FSFI) نمره‌ی پایینی دارند در پی درمان با تحریک الکتریکی واژینال توسط دستگاه آر اف + EMS مادام اکس هم در زمینه‌ی نشت و چکه‌ی ادرار و هم در زندگی جنسی خود رشد و بهبود خوبی نشان داده‌اند.
هدف از این مقاله تعیین اثرات در 37 زنی که از UI (بی‌اختیاری ادراری) شکایت داشتند که از میان آنها 23 نفر همزمان مشکل WSD (اختلال جنسی) را نیز داشتند؛ و مقایسه‌ی نمره و امتیاز (FSFI) در زنانی با مشکل UI و 43 زنی که مشکل UI نداشته و مورد ارزیابی روتین اورولوژیک قرار گرفته بودند.
متدها: سی و هفت زن که از مشکل UI شکایت داشتند سه ماه قبل و سه ماه بعد از استفاده از تحریک الکتریکی از طریق ثبت روزانه دفع ادرار با (شاخص عملکرد جنسی زنان) FSFI مورد ارزیابی قرار گرفتند. همه‌ی این زنان هم از نظر اورولوژیک و هم فعالیت و پویایی دستگاه ادرار مورد ارزیابی قرار گرفتند.
زنان در دفتر ثبت و یادداشت دفع ادرار در واقع انواع مایعات نوشیده شده، دفعات ادرار و موارد ضرورت ادرار و چکه و نشت ادرار خود را گزارش نمودند. محدوده و گستره‌ی امتیازات FSFI که مواردی چون تمایل جنسی، تحریک جنسی، روان و لیز شدن، ارگاسم، رضایتمندی جنسی و درد را شامل می‌شد، مورد محاسبه و ارزیابی قرار گرفت. تحریک الکتریکی ماهیچه جهت درمان بی‌اختیاری ادرار استرسی (SUI) و بی‌اختیاری ادرار اورژانسی (UUI) با قابل تحمل‌ترین میزان و شدت تحریک در این افراد مورد استفاده قرار گرفت.
پس از انجام تحریک الکتریکی واژینال فقط دو نفر از 10 زن با مشکل بی‌اختیاری ادرار اورژانسی چند مورد چکه و نشت ادرار را تجربه کردند؛ بیماران با مشکل بی‌اختیاری ادرار استرسی در حین انجام تحریک الکتریکی کاملا خشک بودند؛ و فقط سه نفر از میان آنها بی‌اختیاری در حین فعالیت‌های شدید را گزارش نمودند. پنج بیمار با هر دو مشکل بی‌اختیاری ادرار اورژانسی و استرسی ، به‌طور ویژه در زمینه‌ی ضرورت و نیاز شدید به دفع ادرار بهبود یافتند. امتیازات FSFI (شاخص عملکرد جنسی زنان) بیمارانی که از UI (بی‌اختیاری ادراری) شکایت داشتند نشان‌دهنده‌ی میزان بسیار پایین‌تر تمایل جنسی و هم‌چنین میزان بالاتر درد جنسی و کنترل پایین در آنها بود. پس از سه ماه، 23 زن با مشکل WSD (اختلال جنسی) از میان 37 شرکت‌کننده با مشکل همزمان UI بهبود قابل‌توجهی در زندگی جنسی و زناشویی خود گزارش نمودند.
تحریک الکتریکی واژینال (EMS) یک روش درمان ایمن و موثر برای بیماران با مشکل بی‌اختیاری ادرار با شدت خفیف تا متوسط می‌باشد. به دلیل اینکه زنانی با مشکل UI که از WSD نیز رنج می‌برند با جامعه‌ی کلی زنان مورد مقایسه قرار گرفتند، بنابراین انجام تحقیق و بررسی بر روی تمایلات جنسی زنانه‌ی آنها نیز توصیه می‌شود.
شیوع مشکل بی‌اختیاری ادرار (UI) در زنان حدود 20% می‌باشد در میان زنان بالای 60 سال این میزان به 35% افزایش می‌یابد. طبق دستور سازمان بهداشت ایالات متحده و هیئت دستورات کلینیکی خدمات اجتماعی، درمان اولیه‌ی بی‌اختیاری ادرار نباید خیلی شدید و تهاجمی باشد و عوارض جانبی آن می‌بایست بسیار کم و جزئی باشد. گزینه‌های درمانی محافظت شده و مطمئن برای مدیریت بی‌اختیاری ادرار وجود دارند که از این میان می‌توان به درمان‌های فیزیکی، اصلاحات رفتاری، مداخلات دارویی و درمان‌های جایگزینی هورمونی اشاره کرد. از میان درمان‌های فیزیکی، انجام تمرینات ماهیچه‌های کف لگن، بازخوردهای زیستی و تحریک الکتریکی موارد اصلی درمان محافظت شده و مطمئن و پیشگیری از بی‌اختیاری به شمار می‌روند.
تحریک الکتریکی واژینال (EMS)
تحریک الکتریکی واژن یک گزینه‌ی درمانی محافظت شده و مطمئن به شمار می‌رود که باعث می‌شود استفاده از روش جراحی نیز در صورت لزوم با هیچ مشکلی مواجه نشود. EMS را می‌توان برای تحریک رشته‌های عصبی و ماهیچه‌ها مورد استفاده قرار داد، این کار با تغییر و اصلاح فرکانس بر اساس سرعت انتقال مربوط به نوع رشته‌ی عصبی صورت می‌گیرد. ماهیچه‌های کف لگن (PFM) از داخل حلقه‌ی واکنش عصبی فرج، تحریک می‌شوند. EMS می‌تواند با جلوگیری از واکنش غیر ارادی از طریق فعال‌سازی واکنش فرج تا لگن بر روی ماهیچه‌ی دفع ادرار نیز تاثیر بگذارد. تحریک الکتریکی یک روش درمانی محافظت شده و مطمئن می‌باشد که بیش از 40 سال قبل تعریف شده است. آزمایش‌های بالینی تحریک الکتریکی واژن برای بی‌اختیاری ادراری استرسی (SUI) و بی‌اختیاری ادراری اورژانسی (UUI) را تایید می‌کنند. در این روش هیچ‌گونه عوارض جانبی گزارش نشده است. نرخ درمان و بهبودی بالینی 80-60% نیز گزارش شده است. طبق برخی مطالعات صورت گرفته بی‌اختیاری ادرار در 43% از زنان پس از این دوره درمانی برطرف گردید به‌طوری که تعداد دفعات دفع ادرار روزانه و شبانه نیز در آنها به شکل قابل توجهی کاهش یافت.
تحریک الکتریکی واژینال می‌تواند تاثیر فعالیت ماهیچه‌های اطراف مجرای ادرار را نیز بهبود بخشیده و با تقویت PFMها (ماهیچه‌های کف لگن) باعث تقویت لگن خاصره گردد. این محرک الکتریکی می‌تواند با افزایش فشار مکانیکی خارجی روی مجرای ادرار در زنانی با مشکل SUI (بی‌اختیاری ادرار استرسی) منجر به افزایش قدرت ماهیچه‌ها گردد. محرک الکتریکی PFMها (ماهیچه‌های لگن) باعث ایجاد نوعی انقباض واکنشی در ماهیچه‌های داخل و خارج مجرای ادرار شده و همزمان در ماهیچه‌های دفع ادرار نوعی بازدارندگی واکنشی ایجاد می‌نماید.
اختلال جنسی زنان با بالا رفتن سن، افزایش می‌یابد به گونه‌ای که طبق جدیدترین آمار، این عامل بر روی 50-35% زنان تاثیر می‌گذارد. طبق طبقه‌بندی اخیر مربوط به اختلال جنسی در زنان، اختلال در یکی از این سه فاز (تمایل جنسی، تحریک جنسی، ارگاسم) عامل اصلی ناراحتی و شکایت افراد در ارتباط با اختلالات جنسی آنها به شمار می‌رود. به‌طور کلی چهار مورد طبقه‌بندی شده از اختلالات جنسی زنان گزارش شده است: اختلال تمایل جنسی فعال، اختلال تحریک جنسی، اختلال در ارگاسم، و اختلالات درد جنسی (واژن، درد ناشی از پوست قرمز و ملتهب شده) .اخیرا بیسن تعریف جدید و اصلاح‌شده‌ای از WSD (اختلال جنسی زنان) ارائه نموده تا آن را بهبود بخشیده و بر روی عوامل مهمی مانند فاکتورهای میان فردی، زمینه‌ای و روان‌شناختی فردی که بر روی زندگی جنسی زنان تاثیرگذار می‌باشند، تاکید نماید. تعاریف ارائه شده از ناکارآمدی و اختلال نشان‌دهنده‌ی فازهایی از واکنش جنسی می‌باشند اما بر روی اشتراک و همزمانی بروز این فازها با یکدیگر نیز تاکید دارند چرا که اختلال در سه فاز تمایل، تحریک و توقع جنسی اغلب به اختلال جنسی منجر می‌شوند. داده‌های موجود نشان می‌دهند که WSD (اختلال جنسی) عمدتا به مقوله‌ی UI (بی‌اختیاری ادرار) مربوط می‌گردد.
هدف این مقاله ارزیابی تاثیر EMS (تحریک الکتریکی واژن) در زنانی با مشکل UI (بی‌اختیاری ادرار) و نیز مقایسه‌ی عملکرد جنسی زنان قبل و بعد از درمان با این روش می‌باشد.
معیارهای حذف و استثنا عبارتند از: بیمارانی که از دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب استفاده می‌کنند، زنان باردار، زنان مبتلا به عفونت ادراری، زنانی که طی 6 ماه اخیر سزارین شده‌اند بیماران تحت درمان بی‌اختیاری ادراری طی 2 ماه گذشته.
یافته‌های اورولوژیک مربوط به 37 زن مورد بررسی با مشکل بی‌اختیاری ادراری نشان می‌دهد که 12 نفر (33%) به مشکل بی‌اختیاری ادراری استرسی (SUI)، 16 نفر (43%) به بی‌اختیاری ادراری اورژانسی (UUI) و 9 نفر (24%) به MUI مبتلا هستند. بیست و نه نفر (78%) از این 37 زن در وضعیت یائسگی قرار دارند. آنها هیچ‌گونه دارویی که بر روی هورمون‌های تناسلی تاثیرگذار بوده یا هیچ داروی جایگزینی هورمونی مصرف نمی‌کنند. تمامی این 37 زن از نظر جنسی فعال می‌باشند.
نتایج پرسشنامه‌ی شاخص عملکرد جنسی زنان (FSFI) نشان می‌دهد که 23 نفر (62%) از تحریک الکتریکی واژن استفاده کردند. چهار اختلال جنسی همان‌طور که در طبقه‌بندی کنفرانس توافق عمومی بین‌المللی اختلال جنسی زنان ارائه شده به این شرح شناسایی شدند: اختلال در تمایل جنسی، تحریک جنسی، ارگاسم و درد جنسی.
از میان این 23 نفر که درگیر WSD بودند، هشت نفر (34%) مبتلا به SUI (بی‌اختیاری ادراری استرسی)، پنج نفر (22%) مبتلا به MUI و ده نفر (44%) مبتلا به UUI (بی‌اختیاری ادراری اورژانسی) بودند. اختلال درد جنسی در میان شش نفر از زنان مبتلا به SUI تشخیص داده شد (76%)، یک نفر از این میان (12%) با مشکل تمایل جنسی فعال مواجه بوده و اختلال فاز ارگاسم در یک نفر از آنها (12%) دیده شد. سه نفر (38%) از این زنان به بی‌اختیاری ادراری خود در زمان دخول اشاره کردند و دو نفر (25%) نیز بی‌اختیاری ادرار در حین ارگاسم را گزارش نمودند.
در میان زنان مبتلا به بی‌اختیاری ادرار اورژانسی (UUI) شش نفر (60%) با اختلال فاز ارگاسم، دو نفر (20%) اختلالات درد جنسی و دو نفر (20%) با اختلال تمایل جنسی فعال مواجه بودند. در سه مورد از آنها (30%) بی‌اختیاری ادراری در زمان ارگاسم و در یک نفر (10%) در زمان رابطه اتفاق افتاده بود.
یک نفر از میان زنانی که از MUI شکایت داشتند (20%) با اختلال فاز ارگاسم، سه نفر (60%) با اختلال درد جنسی و یک نفر (20%) با اختلال تمایل جنسی مواجه بودند.
پس از سه ماه استفاده از تحریک الکتریکی واژن مقایسه‌ی یک فهرست روزانه کامل شده از دفعات دفع ادرار قبل و بعد از درمان نشان‌دهنده‌ی کاهش قابل توجهی (P < 0.02) در تعداد دفعات کلی دفع ادرار، تعداد دفعات ادرار در شب، و تعداد دفعات ادرار شدید و فوری و به‌ویژه در تعداد موارد بی‌اختیاری ادراری و پدهای مورد استفاده در طول روز مشاهده گردید (تصویر شماره 1). بهبودی در میزان قدرت و تحمل ماهیچه‌های لگنی نیز مشاهده می‌شود همان‌طور که در امتیاز بالای به دست آمده در مقیاس درجه‌بندی لیکاک اصلاح شده آکسفورد نیز مشهود است.
در میان زنان مبتلا به بی‌اختیاری ادراری اورژانسی (UUI) فقط دو نفر چند قطره نشت ادرار را گزارش کردند و تمامی علائم بی‌اختیاری در باقی آنها به‌طور کامل برطرف گردید. بیمارانی با مشکل بی‌اختیاری استرسی SUI به ظرفیت بالاتر و بهتری برای کنترل نشت و چکه ادرار دست یافتند و در طول استفاده از EMS کاملا خشک بودند، و سه نفر نیز در حین انجام فعالیت‌های شدید چند مورد بی‌اختیاری ادراری را تجربه کرده بودند. در گروه پنج زن مبتلا به MUI بهبودی به‌طور کلی به ضرورت و شدت بی‌اختیاری ادراری در آنها مربوط می‌شد اما آنها از نتیجه‌ی درمان بسیار راضی و خوشحال بودند.
پرسشنامه‌ی FSFI سه ماه قبل و سه ماه بعد از درمان تکمیل شده است. ارزیابی عدد میانگین هر دامنه از FSFI نشان می‌دهد که بیماران در مرحله‌ی قبل و بعد از استفاده از تحریک الکتریکی واژینال (EMS) میزان بسیار پایین‌تر تمایل (P<0.01) ، لیز و روان‌شدگی واژن (P = 0.01) رضایتمندی از رابطه (P < 0.01) و میزان بالاتر درد جنسی (P<0.01) داشتند. با این وجود تفاوت‌های موجود در قسمت تحریک جنسی و ارگاسم قبل و بعد درمان چندان چشم‌گیر و فاحش نبودند (تصویر 2).
پس از استفاده از تحریک الکتریکی واژینال (EMS) بهبودی کلی در مورد بی‌اختیاری ادراری مشاهده می‌شود. بنابراین می‌توانیم تاثیر قابل‌توجهی بر روی عملکرد جنسی به‌ویژه در ارتباط با تمایل، روان‌شدگی واژن، رضایتمندی و میزان درد جنسی متصور شویم که پس از درمان با این روش بهبود یافته است.
امتیاز FSFI مشاهده شده در مقایسه‌ی زندگی جنسی 23 بیماری که از UI شکایت داشتند و جمعیت کلی زنان که مورد ارزیابی روتین اورولوژیک قرار داشته و بی‌اختیاری ادرار در آنها وجود نداشت، نشان می‌دهد که بیمارانی با مشکل UI رضایتمندی جنسی و تحریک بسیار پایین‌تر و میزان درد بالاتری نسبت به گروه کنترل عمومی داشتند. نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل بین گروهی نشان‌دهنده‌ی تفاوت بسیار قابل‌توجهی در میان زنان با اختلال جنسی (WSD) و زنان سالم در هر بخش از FSFI و در ارتباط با امتیازات کل می‌باشد. متوسط مربوط به هر بخش از FSFI در گروه مورد مطالعه در جدول شماره 1 قابل مشاهده می باشد.
طبق نتایج به دست آمده شیوع اختلال جنسی زنانه در زنانی با مشکل UI نسبت به زنان دیگر بالاتر است.
دلایل متعددی برای افزایش اختلالات جنسی در زنان مبتلا به بی‌اختیاری ادرار وجود دارد که می‌توان به اختلال در نتیجه‌ی قرمزی و التهاب پوستی بعد از ادرار اشاره کرد. افسردگی و کاهش تمایل جنسی و در ادامه کاهش میل و علاقه به انجام فعالیت جنسی عمدتا به خجالت و ترس از بی‌اختیاری ادرار در حین رابطه مربوط می‌گردد. بیمارانی که به طور مکرر نشت ادرار داشته و کنترل ادرار در آنها وجود ندارد نسبت به رابطه جنسی بی‌علاقگی از خود نشان می‌دهند. آنها هم‌چنین از میزان پایین حساسیت و روان‌شدگی واژن و لذت بسیار کم در حین آمیزش شکایت دارند. UI اتفاق افتاده در حین آمیزش در میان زنان مبتلا به SUI (بی‌اختیاری ادرار استرسی) از احتمال بالاتری برخوردار است درحالی‌که زنانی که بی‌اختیاری ادراری در زمان ارگاسم را تجربه می‌نمایند اغلب مبتلا به UUI (بی‌اختیاری ادرار اورژانسی) می‌باشند. تمام امتیازات در همه‌ی قسمت‌های FSFI در زنان مبتلا به بی‌اختیاری ادراری پایین می‌باشند. زنان مبتلا به SUI (بی‌اختیاری ادرار استرسی) اغلب از اختلالات درد جنسی به ویژه سوزش و التهاب پوستی و درد در هنگام دخول شکایت دارند؛ زنانی که از مشکلات فاز ارگاسم شکایت دارند معمولا به UUI (بی‌اختیاری اورژانسی) مبتلا می‌باشند. آنها به دلیل ریسک نشت ادرار هنگام رابطه از رسیدن به مرحله‌ی ارگاسم می‌ترسند.
تمام بیماران تحت درمان با تحریک الکتریکی واژینال (EMS) به طور قابل توجهی در زندگی جنسی و نشت ادرار بهبود یافتند. EMS در زنان مبتلا به UUI باعث افزایش ظرفیت حداکثری مثانه می‌شود این کار با فعال‌سازی واکنش‌های بازدارنده ماهیچه‌های دفع ادرار و سپس شل کردن متعاقب مثانه صورت می‌گیرد. هم‌چنین مشخص گردید که این روش همان‌طور که باعث تقویت ماهیچه‌های لگنی می‌شود در زنان مبتلا به بی‌اختیاری ادرار استرسی (SUI) یک درمان ایمن و موثر می‌باشد. مقایسه‌ی دفتر ثبت روزانه دفعات ادرار که قبل و بعد از درمان تکمیل شده است نشان دهنده‌ی تاثیر بهتر به ویژه در بیماران جوان‌تر می‌باشد. این تاثیر بهتر را می‌توان به ساختارهای ماهیچه‌ای و آناتومیکی آنها مرتبط دانست که بهره‌ی بیش‌تری از دستگاه تحریک الکتریکی می‌برند.
پس از استفاده از تحریک الکتریکی ماهیچه مشخص شد که امتیازات FSFI زنان در عملکرد جنسی درمان شده‌ی آنها بالاتر رفته است. این امتیاز بالاتر در مورد اختلالات جنسی دردناک و اختلالات ارگاسم با کاهش تعداد موارد نشت ادرار حین آمیزش کاملا مشهود بود. تمایل به خودداری از فعالیت جنسی به دلیل ترس از بی‌اختیاری ادراری حین آمیزش تا حد زیادی بهبود یافت. همه‌ی این زنان نسبت به بهبود عملکرد جنسی و ادراری خود رضایت داشتند که در نتیجه کیفیت زندگی آنها نیز افزایش یافت.
به‌دلیل اینکه ما بر روی تاثیر بی‌اختیاری ادرار بر زندگی جنسی و مثبت بودن تاثیر حل مشکل نشت ادرار یا بهبود علائم ادراری بر ناکارآمدی جنسی تمرکز نموده‌ایم فقط می‌توانیم به تاثیر سودمند EMS بر روی عملکرد جنسی اشاره نماییم چرا که EMS بر روی عوامل عصبی مختلف کف لگن (استخوانی، فرجی) عمل می‌کند.
نتیجه‌گیری
بی‌اختیاری ادرار باعث می‌شود عملکرد جنسی در زنان فعال جنسی به طور قابل توجهی کاهش یابد.
بهبود بی‌اختیاری ادرار یا رفع این مشکل در زنانی که با تحریک الکتریکی واژینال درمان می‌شوند به زندگی جنسی بهتری منجر شده و در نتیجه کیفیت زندگی آنها بالاتر می‌رود.
تحریک الکتریکی ماهیچه داخل واژن یک گزینه‌ی عملی است که عوارض جانبی بسیار نادر داشته و برای درمان زنانی با علائم بی‌اختیاری ادراری خفیف تا متوسط بسیار موثر است.
اصل مقاله:
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S1743609515315769