روشی نوین برای رفع غبغب | تکنولوژی رادیوفرکانسی

غبغب

تجمعی از بافت چربی در زیر پوست چانه (Submental Fat) که به شکل افتادگی پوست زیر چانه و چین‌و چروک در بخش جلویی گردن ظاهر می‌شود به‌عنوان غبغب یا چانه دوم (Double Chin) شناخته می‌شود. تجمع بافت چربی علاوه‌بر ناحیه صورت، در بخش جلویی گردن نیز اتفاق می‌افتد که به‌عنوان Preplatysma Fat یاد می‌شود. این عارضه با افزایش سن، نازک شدن پوست، افزایش انعطاف‌پذیری پوست و چاقی و اضافه وزن به دلیل کاهش سفتی و پروتئین‌های کلاژن و الاستین دیده می‌شود. علاوه‌بر این عوامل ‌ذاتی و ژنتیک و عوامل محیطی نیز در شکل‌‌گیری غبغب دخیل هستند (بیشتر بخوانید: درمان شلی و افتادگی پوست با RF).

افتادگی پوست زیر چانه از نشانه‌های پیری در افراد بالغ و مسن است. غبغب و افتادگی پوست زیر چانه به‌عنوان یک مشکل زیبایی شناختی در مردان و زنان پیر و جوان در سراسر جهان است. رسوبات و توده‌های چربی موضعی در بسیاری از بخش‌های بدن وجود دارد که از طریق رژیم غذایی، ورزش کردن و تحرک قابل کاهش است. اما چربی‌های موضعی که به‌طور خاص در ناحیه صورت و گردن قرار گرفته‌‌است به‌طور قابل توجهی از طریق ورزش کردن کاهش نیافته و به این دلیل‌ افراد را مصمم به استفاده از روش‌های درمانی مختلف برای کاهش و یا حذف توده چربی وا داشته‌است  (Park, 2016).

تصویر 1: تجمع بافت چربی در زیر پوست چانه و جلوی گردن

روش‌های درمانی رایج مانند لیپوساکشن (Liposuction)، کرایولیپولیز (Cryolipolysis)، دستگاه‌های انرژی فراصوت متمرکز با فرکانس بالا (High-Frequency Focused Ultrasound (HIFU)) و یا برداشتن چربی با خطراتی مانند عفونت، آسیب به بافت عصب و دوره نقاهت طولانی همراه است. در روش کرایولیپولیز از اعمال کنترل شده سرما در بافت چربی استفاده می‌شود که سبب واکنش الهتابی و آپوپتوز سلول و بافت چربی می‌شود زیرا حساسیت‌پذیری بافت چربی به سرما بیشتر از سایر بافت‌ها می‌باشد. از محدودیت‌های این روش ایجاد دردهای مزمن، ناراحتی حین درمان و دوره درمان طولانی می‌باشد. از این‌رو تقاضای زیادی برای استفاده از روش‌های غیر تهاجمی جایگزین با کمترین درد و دوره نقاهت در حال افزایش است (Park, 2016).

تا به امروز بسیاری از روش‌های جدید مانند منابع گرمایش و سرمایش، لیزر، RF و امواج التراسوند برای کاهش چربی زیر پوست، بهبود افتادگی و شلی پوست معرفی شده‌اند. این تکنولوژی‌ها خون‌مردگی (Ecchymosis)، ادم و درد را به حداقل می‌رسانند. دستگاه‌های مبنتی بر انرژی رادیوفرکانس برای کاهش چربی و کانتورینگ صورت مورد توجه قرار گرفته‌اند (Park, 2016). (بیشتر بخوانید: دستگاه نتل).

امواج رادیو فرکانس

تمایل به بهبود ظاهر و برطرف کردن چربی‌های زیر چانه و بخش جلویی گردن با روش‌‌های درمانی غیر تهاجمی و کم تهاجمی به‌طور پیوسته در حال افزایش است. در فرایند کاهش غبغب، کاهش چربی‌های زیر چانه، سفت شدن و لیفت پوست از اهداف روش‌های درمانی است. علاوه‌بر این کانتورینگ و زاویه‌سازی فک و صورت نیز از نتایج استفاده از امواج رادیو فرکانس شناخته شده. از مزایای استفاده از روش‌های نوین، اثر بخشی درمانی بالا، رضایت بیمار و برطرف شدن عیوب برای مدت زمان طولانی است.

یکی از رایج‌ترین روش‌های درمانی مورد استفاده در کاهش غبغب،‌ استفاده از امواج رادیو فرکانس (RF) است. فرکانس رادیویی نوعی طیف الکترومغناطیس است که بر حسب فرکانس یا طول موج در ثانیه اندازه‌گیری می‌شود. امواج رادیو فرکانس با محدوده فرکانس قابل کنترل کاربردهای مختلفی در پزشکی به‌خصوص در زمینه پوست و زیبایی دارد. اولین دستگاه مبتنی بر انرژی (RF) در سال 2005 برای کاهش سلولیت توسط FDA تاییدیه پزشکی دریافت کرد.

در این تکنولوژی، امواج (RF) با روش‌های مختلف از طریق الکترودها در تماس با سطح خارجی پوست و یا از طریق میکروسوزن‌ها به عمق پوست نفوذ کرده بر لایه‌های عمیق پوست تابانده می‌شود. امواج (RF) پس از تابش در بافت پوست منتشر می‌شود. مواجه امواج (RF) با مقاومت بافتی که مانع از جریان و انتشار در بافت پوست و چربی می‌گردد به عنوان امپدانس بافتی شناخته شده که در نتیجه آن بر اساس رابطه زیر انرژی گرمایی تولید می‌شود. با توجه به رابطه زیر،‌ مقاومت بافتی (z) با انرژی گرمایی (J) تولیدی رابطه مستقیم دارد. در بافت‌هایی با امپدانس بیشتر که مانع از جریان امواج RF می‌شوند، میزان گرمای بیشتری تولید شده که در نتیجه آن،‌ نفوذ به لایه‌‌های عمیق‌تر بافت را سبب می‌شوند (Vale, 2018) (بیشتر بخوانید: تکنولوژی RF فرکشنال و مولتی‌پولار).

Energy (J) = z.t.I²

z = Impedance

t = Time (seconds)

I = Current

تصویر 2: مقاومت الکتریکی بافت‌های بیولوژیک

تصویر 3: رسانایی الکتریکی بافت‌های بیولوژیک

مطابق با نتایج آزمایشات (ex-vivo) امپدانس و مقاومت الکتریکی بافت چربی در مقایسه با بافت ماهیچه به‌طور قابل توجهی بیشتر بوده‌است و میزان جریان الکتریکی کمتری از بافت چربی عبور می‌کند. به این دلیل که سلول‌های چربی ضریب انتقال حرارت و رسانایی الکتریکی نسبتا کمی دارند و بنابراین با گرم شدن بافت‌های چربی، انتقال حرارت کمی به بافت‌های اطراف دارند. (Sharp, 2017)

تصویر 4: مقایسه امپدانس بافت چربی و ماهیچه با جریان‌های مونوپولار و بای‌پولار

کاهش غبغب با امواج رادیو فرکانس

در استفاده از دستگاه‌های رادیو فرکانس، با تغییر میزان فرکانس دستگاه می‌توان وسعت بافت و چربی‌های زیر پوستی در چانه و بخش جلویی گردن و همچنین میزان عمق بافت تحت تاثیر با امواج (RF) را تعیین کرد. در تکنولوژی (RF)، با تابش امواج (RF) به‌طور مستقیم به لایه درم سبب گرم شدن این لایه بدون ایجاد آسیب حرارتی به لایه سطحی اپیدرم می‌شوند. حداقل دما برای ایجاد و شکل‌گیری تاول پوستی 55.6‌ درجه سانتیگراد است و بافت پوست دمایی در حدود 43 درجه سانتیگراد را بدون درد می‌تواند تحمل کند. بنابراین زمانی‌که بافت چربی تا دمای 50 درجه سانتیگراد گرم شود، بافت اپیدرم در طول تابش (RF) دمایی کمتر از 30 درجه سانتیگراد داشته که حرارت وارده موجب آسیب به پوست سطحی نمی‌شود.

مکانیزم تاثیرگذاری (RF) بر کاهش غبغب و رفع افتادگی پوست را می‌توان به دو موضوع کاهش سلول آدیپوسیت و تحریک فیبروبلاست‌ها مرتبط دانست. انرژی گرمایی تولید شده با افزایش جریان خون در بافت پوست و مختل کردن فعالیت سلول‌های چربی سبب آپوپتوز و تجزیه بافت چربی شده و ضخامت لایه چربی در زیر پوست کاهش می‌یابد. به عنوان مثال مطابق مطالعات آزمایشگاهی (in-vitro) انجام شده بر روی زنده‌مانی سلول‌های آدیپوسیت تحت شرایط حرارتی،‌ مشاهده شد جمعیت حدود 20%‌ از سلول‌ها در مواجه با دمای 50 درجه سانتیگراد پس از حدود یک دقیقه کاهش یافته‌است. با افزایش زمان ماندگاری سلول‌ها در دمای 45 درجه سانتیگراد، پس از سه دقیقه، 40% از جمعیت سلولی کاهش یافت.

تابش امواج (RF) به بافت چربی و سلول‌های آدیپوسیت می تواند منجر به آسیب غیر قابل برگشت به سیستم‌های پمپ پروتون غشایی دولایه فسفولیپیدی شود. تغییرات برگشت‌ناپذیر در پتانسیل غشایی، سبب تغییر ساختار سلول و ایجاد منافذ در غشای سلولی می‌شود و یون‌های معدنی، مواد آلی و کلسیم‌ها از غشای سلولی عبور می‌کنند. این فرایند سبب تغییر (pH)، محیط شیمیایی و ساختار سیتوپلاسم سلولی شده که در نتیجه آن بافت چربی تجزیه شده و با مرگ سلول‌های آدیپوسیت حجم بافت چربی کاهش می‌یاید.

تصویر 5: آپوپتوز سلول‌های آدیپوسیت در معرض امواج RF

از سوی دیگر، امواج (RF) و انرژی گرمایی بر روی عملکرد و فعالیت سلول فیبروبلاست تاثیر می‌گذارند تا با تحریک فاکتورهای رشد و آنزیم‌های کلاژن‌ساز، منجر به تولید کلاژن و الاستین شده و با بازسازی ECM ، رفع غبغب، لیفت پوست و برطرف شدن چین و چروک و خطوط گردن حاصل می‌گردد.

تصویر 6:  قبل و بعد از 8 جلسه درمان با روش RF و کاهش غبغب (SHAB)

اعمال (RF) از طریق سوزن‌های فرکشنال و الکترودهای هندپیس به‌طور کلی بدون درد است. برای کاهش حس درد و ناراحتی بیمار توصیه می‌شود از داروهای تزریقی و یا موضعی بی‌حس کننده در ناحیه تحت درمان استفاده شود. در حین درمان، احساس سوزش به‌دلیل گرم شدن بافت به‌عنوان عارضه خفیف گزارش شده‌است. عوارض جانبی مانند اریتم یا کبودی چند روز پس از درمان ناپدید می‌شود. عوارض جدی و حاد مانند عفونت، نکروز بافتی، آمبولی و آلرژی در بیماران تحت درمان با امواج رادیو فرکانس برای کاهش غبغب مشاهده نشد (SHAB). (بیشتر بخوانید: مراقبت‌های پیش و پس از درمان با RF فرکشنال)

سخن پایانی

درمان‌های تخصصی در زمینه پزشکی زیبایی روز به روز به سمت استفاده از روش‌های کم تهاجمی پیش می‌رود. طیف وسیعی از دستگاه‌های رادیو فرکانس تک قطبی و دو قطبی با استفاده از الکترودها و یا میکروسوزن‌ها به‌عنوان درمان‌های جدید برای جوان‌سازی و سفت کردن پوست استفاده می‌شوند. طی مطالعات بالینی انجام شده مشخص شد که فناوری گرمایش القایی زیر جلدی، یکی از مؤثرترین روش‌های درمانی در برطرف کردن چربی زیر پوستی است. استفاده از تکنولوژی RF توسط پزشک همراه با آموزش و دانش کافی در این زمینه،‌ یک نتیجه موفقیت‌‌آمیز درمانی را برای بیماران رقم خواهد زد.