مقدمه
تغییرات فیزیولوژیکی مانند زایمان، نوسانات وزن و تغییرات هورمونی ناشی از افزایش سن و یائسگی، ممکن است در زندگی همه خانم‌ها به وجود بیاید. این موارد امکان دارد منجر به اختلالات جنسی زنان از جمله: آتروفی مجرای واژن، آسیب به ماهیچه‌های کف لگن و مخاطی دیواره واژن شود. این وقایع اغلب بی‌اختیاری ادرار استرسی، آتروفی واژن، خشکی و کاهش تمایلات جنسی را به همراه دارد.
برای بهبود اختلالات جنسی زنان و جوان‌سازی اندام تناسلیشان از دو روش جراحی و روش غیرتهاجمی برای رفع مشکلات عملکردی واژن و عدم رضایت از ظاهر واژینال استفاده می‌شود. روش جراحی که از نوع تهاجمی بوده شامل لابیاپلاستی، پرینئوپلاستی، واژینوپلاستی و تقویت نقطه G با تزریق هیالورونیک اسید یا چربی، استفاده از پلاسمای غنی از پلاکت (PRP) و لیپوفیلینگ است. در حالی که در روش غیرتهاجمی از روان کننده‌های واژن، مرطوب کننده ها و استروژن موضعی استفاده می‌شود و در تکنیک‌های جدید دستگاه‌های مبتنی بر انرژی مورد توجه قرار گرفته است.
روشهای غیر تهاجمی
مهم‌ترین مزیت روشهای غیرتهاجمی کاهش عوارض احتمالی جراحی است. مرطوب کننده‌های واژن معمولاً محصولات مبتنی بر آب هستند که برای درمان خشکی واژن به طور مرتب بر روی بافت‌های واژن اعمال می‌شوند. برای کاهش علائم دیسپارونی و کاهش درد مقاربتی هم روان‌کننده‌ها گزینه مناسبی هستند. استروژن‌تراپی نیز در برای کاهش علائم سندرم تناسلی ادراری و یائسگی (GSM) استفاده می‌گردند. اما در برخی بیماران مانند مبتلایان به سرطان موارد منع مصرفی وجود دارد. از این رو درمان با دستگاه‌های بر پایه انرژی مانند لیزر و (RF) قابلیت جایگزینی دارند. در طول درمان با افزایش دمای بافت همبند تا 40-42 سانتی‌گراد (دمای قابل تحمل برای بیماران) منجر به انقباض کلاژن، کلاژن سازی، رگزایی و رشد سلول‌ها برای بازسازی و احیا خاصیت الاستیسیته و رطوبت واژن می‌شوند.
این نکته قابل اهمیت است که میزان افزایش دما تاثیر متفاوتی بر سلول‌ها دارد. برای مثال در دمای 50 درجه سانتی‌گراد مرگ سلولی رخ می‌دهد. بین 60 تا 95 درجه سانتی‌گراد خشک شدن و انعقاد پروتئین آغاز و در 100 درجه سانتی‌گراد تبدیل مایع به گاز می‌شود و منجر به انبساط انبوه و انفجار سلول می‌گردد. دماهای بیشتر از 50 درجه تولید شده توسط RF برای هموستاز در هنگام جراحی استفاده می‌شود. اما دماهای کمتر از 50، سلول‌ها آپوپتوز می‌شوند و یک آبشار التهابی جهت بهبود ناحیه اسیب دیده فعال می‌گردد.
دستگاه‌های بر پایه RF جهت بهبود اختلال جنسی
از آنجایی که انرژی آر اف توسط ملانین جذب نمی‌شود، برای انواع پوست بی‌خطر است و به طور گسترده برای زمینه زیبایی به کار می‌رود. برای مثال از Transurethral Monopolar RF برای درمان بی‌اختیاری ادرار استرسی با کمترین عوارض جانبی استفاده قرار گرفته و از Nonablative RF برای سفت کردن کانال واژن استفاده می‌شود. دستگاه‌های موجود در بازار بدون نیاز به بیهوشی هستند و به طور متوسط، مدت زمان درمان 15 تا 30 دقیقه است و به دلیل نداشتن دوره نقاهت (Downtime) می‌توانند فعالیت های عادی خود را در همان روز از سر بگیرند.
امواج آر اف معمولاً از نظر ظرفیت نفوذ عمیق‌تر از لیزر است که با استفاده از فرکانس کمتر و طول موج های طولانی‌تر به عمق نفوذ می‌کند. باید توجه داشت آر اف از نوع Monopolar بیشترین عمق نفوذ را دارد. برخلاف سیستم‌های (RF) تک قطبی، سایر سیستم‌های (RF) دارای مکانیزم دو قطبی، تک قطبی و چند قطبی هستند که انرژی را به صورت Externally به فرج و واژن می‌رسانند.
در درمان بافت واژینال با فرکانس رادیویی آر اف از امواج الکترومغناطیسی برای تولید گرمایی استفاده می‌شود. با گرم کردن بافت، پیوند هیدروژنی مارپیچ کلاژنی شکسته و الیاف کلاژن شروع به تشکیل ساختار مارپیچ سه گانه خود می‌کند که باعث ضخیم تر و کوتاه شدن الیاف می‌شود. این فرآیند یک پاسخ التهابی خفیف را به همراه دارد که فیبروبلاست‌ها را برای تولید کلاژن و الاستین فعال می‌کند. با توجه به مطالعات بالینی (RF) به طور بالقوه به عنوان درمان برای سستی واژن، GSM، اختلال عملکرد جنسی زنان و بی‌اختیاری ادرار مناسب است.
دستگاه‌های بر پایه EMS برای بهبود اختلالات جنسی زنان
تقویت ماهیچه‌های کف لگنی توسط تحریک الکتریکی به انقاباضات کمک می‌کند که نقش مهمی در پاسخ به ارگاسم خانم‌ها و کنترل بی‌اختیاری را دارد. فرکانس کمتر از 5 تا 20 برای بی‌اختیاری فوری، 40-60 برای تقویت عضلات پیشنهاد می‌شود. (در یک مطالعه دیگر نیز مشخص شد فرکانس 50 هرتز برای بی‌اختیاری استرسی و 10–20 Hz برای بی‌اختیاری فوری مناسب است). در طول فرآیند تحریک الکتریکی عصب پودندال تحریک شده که باعث افزایش انقباضات PFM می‌شود. نهایتاٌ استفاده از Vaginal electrical stimulationباعث افزایش انقباضات کف لگن می‌گردد. همچنین تحریک الکتریکی جریان خون به مجرای ادرار را افزایش می‌دهد. در ادامه اتصالات عصبی عضلانی، عملکرد فیبر عضلانی و آتروفی تناسلی را نیز بهبود می‌بخشد.
سخن پایانی
روشهای درمانی مبتنی بر جراحی و روشهای غیرتهاجمی جهت بهبود اختلالات جنسی زنان از جمله: عملکرد واژینال و افزایش رضایت جنسی در زنان، با تأکید بر کاهش عوارض جانبی و افزایش راحتی بیماران، از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند. روشهای جراحی شامل لابیاپلاستی، پرینئوپلاستی، واژینوپلاستی، و تقویت نقطه G از یک سو، و روشهای غیرتهاجمی شامل مرطوب‌کننده‌ها، روان‌کننده‌ها، استروژن‌تراپی، و دستگاه‌های بر پایه انرژی مانند RF از سوی دیگر، ابزارهای قدرتمندی برای ارتقاء بهداشت و راحتی زنان در دوران مختلف زندگی محسوب می‌شوند. با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین و رویکردهای متنوع، این روش‌ها به طور گسترده در ارتقاء کیفیت زندگی و ارتباطات جنسی زنان نقش موثری ایفا می‌کنند.
حتما بخوانید: سفت و تنگ کردن واژن بدون جراحی…